GABA ve Mutluluk Arasındaki Bağlantı

Stres yaşadığımızda, adrenal bezleri, kalp atışını hızlandırır. Stresli anlarda, “Savaş ya da Kaç” hormonları vücuda salınır. Bunlardan birisi de stres hormonu “kortizol”dur.

GABA, beyni gevşeterek bu doğal uyarıcılara karşı koyar ve doğal olarak oluşan bir amino asittir. Nörotransmiterler, beynimizde kimyasal haberciler olarak işlev görür. GABA, belirli beyin sinyallerini bloke ettiği veya inhibe ettiği ve sinir sisteminizdeki aşırı aktiviteyi azalttığı için inhibitör olarak kabul edilir.

Hepimiz hayatımızda kendimiz kaygılı ve stresli hissettiğimiz zamanlar olmuştur. GABA, beyninizde GABA reseptörü olarak bilinen bir proteine bağlandığında, sakinleştirici bir etki yaratır. Kaygı, stres ve anksiyete gibi problemelerin azaltılmasını sağlar.

Önceden GABA hakkında bu denli bir bilgi yoktu. Zamanla, bilimsel araştırmalar GABA üzerine yoğunlaştı.

Piyasada satılan GABA takviyeleri ne kadar iyi çalışıyor? Gerçekten de beynimizde GABA’yı nasıl arttırır ? gibi sorunların cevaplarını bu yazımızda bulabilirsiniz.

Yakın zamanda yapılan araştırmalar, GABA seviyelerinin ne kadar sakin olduğumuzu etkilediğini keşfetti. Çalışma, daha yüksek GABA seviyelerine sahip olan kişilerin, daha düşük GABA seviyelerine sahip olanlardan daha sakin olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu buldu.

Sağlık Yararları

GABA’nın en önemli işlevi beynimizdedir. GABA eksikliğinde, stresin verdiği yıkıcı etkileri azaltmak zorlaşır. Düşük GABA seviyesi, anksiyete, depresyon ve uykusuzluk gibi problemler yaratır.

Vücuttaki düşük GABA seviyeleri:

  • Kaygı
  • Kronik stres.
  • Depresif Ruh Hali.
  • Konsantrasyon zorluğu ve hafıza sorunları.
  • Kas ağrısı ve baş ağrısı.
  • Uykusuzluk ve uyku sorunları.
  • Alkol vb. isteğinde artı

GABA, kendimizi iyi hissettiren, rahatlamamızı sağlayan doğal bir gevşeticidir. GABA, büyüme hormonunu arttırılmasında da etki eder.

Beyinde GABA, nöronal aktiviteyi düzenleyen başlıca inhibitör nörotransmiterdir

Kaygı Bozuklukları

Kaygı, düşündüğünüzden daha fazla insanı etkileyen büyük bir sorundur. Anksiyete belirtileri, günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyecek ve giderek artan korku ve kaygı duygularına yol açacak kadar şiddetli olabilir.

İlginizi Çekebilir:  Yosun Peeling Yaptıranlar - Beyazlatır Mı?

2006 yılında yapılan bir araştırma, GABA takviyeleri alan katılımcıların stresli bir olay sırasında sakin kalma olasılığının, bir başka popüler takviye olan plasebo veya L-theanine alanlara göre daha yüksek olduğunu buldu. Tabi ki, bu durum kişiden kişiye farklı etkiler de yaratıyor.

Bazı insanlar, L-theanine ile daha sakinlik yaşarken, bazıları GABA’da kaygılarının daha az olduğunu belirtiyor.

Makale ayrıca rahatlatıcı etkilerin ek alındıktan sonraki bir saat içinde hissedildiğini de belirtiyor.

İyot ve GABA İlişkisi

Hayvanlarda ve insanlarda tiroid sağlığı ile GABA arasında doğrudan bir bağlantı vardır. 

Bunun sebebi Tiroid hormonları, GABA sentezi ve yıkımından sorumlu enzimleri, glutamat ve GABA düzeylerini, GABA salınımını ve geri alımını ve GABA(A) reseptör ekspresyonunu ve fonksiyonunu etkiler. Yeterli miktarda iyot tüketmek tiroid sağlığını için önemli rol oynamaktadır.

İlginizi çekebilir: İyot: Tiroidin İsimsiz Kahramanı ile Tanışın

Taurinin GABA seviyelerini arttırdığı gösterilmiştir.

Sporcuların daha çok kullandığı Taurin suda çözünen bir amino asittir. Taurin, beyin fonksiyonunu, büyüme ve gelişmeyi, bağışıklık sistemi üzerinde etkisi vardır.

Taurin, beyinde hafıza ve öğrenmeyle ilişkili hipokampus uyararak yeni beyin hücresi oluşumunu, var olan sağlam beyin hücrelerinin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi gibi faydaları vardır. Ayrıca Taurin, GABAerjik(GABA) nöronları arttırır, destekler ve özellikle GABAA reseptörünü hedefler. (kaynak)

Öte yandan, Kafeinin tam tersi etki yaratır çünkü kafeinin GABA’nın etkisini azalttığı ve GABA reseptörlerini değiştirdiğinden bahsettik. Kafeinin yarattığı bu etki bir çok insandan kafeinin yan etkilerinden biri olan uykusuzluk, anksiyete ve stres gibi sorunlar yaratır. Bahsettiğimiz GABA receptörü davranışından dolayı Taurin, kafeinin verdiği bu zararlı etkilerin azaltılmasında etki eder.

İnsanlar sakinleşmek için alkol veya benzodiazepinler gibi GABA salınımı düzeylerini artıran ilaçlar almaktadır

Yüksek tansiyon

Hipertansiyon veya yüksek tansiyon, dünyadaki en yaygın kronik sağlık durumlarından biridir. Bu, çoğumuzun mücadele ettiği ve genellikle gerçekleşene kadar ele almadığımız bir şeydir.

Küçük çaplı araştırmalar, kan basıncını düşürmek için GABA tüketimi ağırlıklı beslenenleri inceledi. Örneğin: 2003’te bir arşatırma, GABA içeren fermente süt ürününün günlük tüketimi, iki hafta veya 1 ay sonunda yüksek kan basıncına sahip kişilerde kan basıncını düşürmüştür. (kaynak)

Bir başka araştırma, günde iki defa GABA içeren yosun cinsi olan Chlorella takviyesi almanın, kan basıncına olumlu etki ettiği görüldü.

Yüksek tansiyon, atardamarlar veya arteriyoller üzerinde, daralmalarına neden olabilecek aşırı miktarda basınç olduğu bir durumdur. Bu daralma, kanın bu damarlardan kolayca akmasını engeller, bu da baş dönmesi ve baş ağrısı gibi semptomlara neden olabilir.

Uyku Kalitesi

Uykusuzluk, modern yaşamın yaygın bir sorunudur. Gergin yaşam tarzlarında, pek çok insan geceyi uykusuz geçirmek için adeta çaba serfetmektedir.

İlginizi Çekebilir:  Taoculuk Nedir, Taoizm ile Modern Hayatta Mutlu Olabilir Miyiz ?

Kalıtımcısı açısından az olan küçük bir çalışmada, uyumadan bir saat önce 300 miligram (mg) dozlarda GABA alan denekler, almayanlara oranla daha hızlı uykuya daldıkları gözlemleniyor. Bu etki, 4.haftadan sonra daha da artıyor. (kaynak)

GABA ve L-theanine birlikte alımı uykuya dalma süresini kısaltabilir ve NREM uykusunu iyileştirir. (kaynak) L-theanine, anti-stress amino asidi olarak bilinmektedir.

İlginizi çekebilir: L-Theanine Rehber

Son olarak, bazı araştırmalar, GABA ve 5-HTP kombinasyonunun aynı şekilde uyku kalitesini iyileştirebileceğini ve derin uyku süresini arttırdığı görüldü.

Bunun yanında GABA’nın uykuya olan faydaları hakkında daha detaylı bilgi için

İlginizi çekebilir: GABA: Uyku Hiç Bu Kadar Kolay Olmamıştı

GABA Takviyelerinin Yan Etkileri Nelerdir?

GABA takviyesinin üzerinde araştırmalar kısıtlıdır. Yaygın olarak bildirilen bazı yan etkiler şunlardır:

  • Bulantı
  • Baş ağrısı
  • Yorgunluk
  • Kas Güçsüzlüğü

GABA, sedatif etkiler yaratabilir. Eğer dışardan GABA takviyesi alıyorsanız, etkisini kendinizde gözlemlemeniz gerekmektedir. Araba veya iş makinesi kullanmamalısınız.

Ek olarak GABA’nın herhangi bir ilaç veya diğer takviyelerle etkileşime girip girmediği de iyice araştırılmamıştır. Beyin kimyasını etkileyen ilaçlar kullanıyorsanız, GABA’yı kullanmadan önce uzmanla konuşun.

İlginizi Çekebilir: Top Patlasa Uyandırmayacak Uyku Ilacı – Bağımlılık Yapar Mı?

Diğer Takviyelerle Etkileşimler

Michael J. Breus, Ph.D‘e göre GABA kan basıncınızı düşürebileceğinden, GABA’yı kan basıncını düşürebilecek ilaçlar ve takviyelerle birlikte alırsanız, düşük kan basıncına sebep olabilir. Kan basıncını düşüren bazı gıdalar şöyledir:

  • Magnezyum
  • Potasyum
  • Alfa-Linoenik Asit
  • Kakao
  • Koenzim Q10
  • L-arjinin
  • Sarımsak
  • Omega-3 Yağ asitleri

Doktor Michael J. Breus, Ph.D. dediğine göre :

“Kendi gözlemime göre hastaların, GABA’nın sakinleştirici etkisiyle kaygıdan kurtulduklarını, stresi azalttıklarını ve uyku kalitelerini iyileştirdiklerini gördüm. GABA’nın stresi, ruh halini ve uykuyu nasıl etkileyebileceğini bununla birlikte GABA’nın diğer duygusal, bilişsel ve fiziksel sağlığa potansiyel faydaları hakkında daha çok araştırmaya ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Araştırmalar arttıkça ve bilgileri keşfettikçe -ki umarım yakında keşfederiz- güncelleme yapacağımızdan emin olabilirsiniz.”Michael J. Breus, Ph.D.psychologytoday.com

Sonuç:

Piyasadaki pek çok farklı takviye ile hangisinin sizin için işe yarayacağını bilmek zor. Ama şu var, aşırı stres bilişsel yeteneklerimizi bozabilir, uykusuzluğa, kas gerginliğine ve mide ağrılarına neden olabilir. GABA, bu semptomlarla mücadele etmenize ve yaşam kalitenizi iyileştirmenize yardımcı olabilir.

İlginizi Çekebilir:  L-Dopa Nedir? Dopamini Hızlı Yükseltmek Mümkün mü?

GABA, uyku düzenine ve kas gevşemesine yardımcı olur. Bu sebepten, beyinde yeterli miktarda GABA olması önemlidir.

GABA eksikliği ile mücadele ediyorsanız ve kaygınız çok fazlaysa, GABA üretiminde katkı sağlayan magnezyum gibi mineralleri de diyetinizi ilave edebilirsiniz.

GABA Eksikliği Nasıl Anlaşılır?

GABA Eksikliği olan bir kişi, beyinde ana nörotransmitter GABA’yı yeterince üretemez ve sinir sistemi genellikle aşırı uyarılmıştır. Kaygı bozukluğu, aşırı düşünme, stres, uykuya dalmada zorluk, rahatlayamamak gibi semptomlar GABA eksikliği sonucu ortaya çıkmaktadır.

GABA Reseptörleri Ne işe Yarar?

GABA reseptörleri beyindeki nöronların aktivitesini düzenler. Bunu, iki nörona yayılan ve bir kapı bekçisi görevi gören proteinler olan GABA reseptörlerine bağlanarak yapar. İyonların akışına göre beyinde daha az elektriksel aktiviteye neden olarak sakinlik ve rahatlama hissine yol açar. Benzodiazepinler adı verilen reçeteli ilaçlar, GABA ile aynı reseptörlere bağlanır. GABA’nın doğal sakinleştirici etkilerini gözlemleriz.

Glutamat artarsa ne olur?

GABA, Glutamatın aksine inhibitördür. Glutamat beyindeki nörotransmitterlerden biridir ve nörolojik bozukluklarda önemli bir rol oynadığı bulunmuştur. Glutamat arttığında nöronlara zarar vererek nörodejeneratif hastalıklara yol açabilir.
Glutamatın etkilerinin şiddeti, nörotransmitter tarafından aktive edilen nöron tipine bağlıdır.
En yaygın nöron türleri, uyarıcı nöronlar (nörotransmitter olarak glutamat kullanan) ve inhibitör nöronlardır (GABA adı verilen inhibitör bir nörotransmitter salgılayan).

GABA’yı Her gün Kullanabilir miyim ?

GABA’yı gıdalarda bulunan miktarlarda alındığında güvenli kabul edilir. Takviye olarak alındığındaki etkiler üzerine fazla araştırma yoktur. Araştırmalar, 100 mg GABA miktarı üzerinde yapılmıştır. Bazı spesifik durumlarda, 200 mg hatta 500 mg oranlara da çıkabilmektedir.

,