B1 Vitamini, B vitamin ailesindeki vitaminden biridir. Karbonhidratların , çeşitli vücut işlevlerini yerine getirmek için enerji üretmek için kullanılan glikoza dönüştürülmesine yardımcı olur. B1 vitamini ayrıca yağların ve proteinlerin parçalanması için gereklidir .
- Tiamin normal enerji oluşum metabolizmasına katkıda bulunur
- Tiamin eksikliğinin spesifik olmayan belirtileri arasında halsizlik, kilo kaybı, sinirlilik ve kafa karışıklığı bulunur. Tiamin eksikliğini sonucu oluşan bozukluklar arasında beriberi, Wernicke-Korsakoff sendromu, optik nöropati, Leigh hastalığı, Afrika mevsimsel ataksisi (veya Nijerya mevsimsel ataksisi) ve santral pontin miyelinoliz bulunur. Batı’da kronik alkol tüketimi B1 eksikliği sebepleri arasındadır.
- Tiamin normal zihinsel işleve katkıda bulunur. Kalsiyum ve magnezyumun vücuttaki tiamin dağılımını etkilediği ve magnezyum eksikliğinin tiamin eksikliğini şiddetlendirdiği gösterilmiştir.
- Tiamin, sinir sisteminin normal çalışmasına katkıda bulunur. Tiaminin vücutta depolaması yaklaşık 25 ila 30 mg’dır ve en yüksek oranda iskelet kası, kalp, beyin, karaciğer ve böbreklerde bulunur.
- Tiamin normal kalp fonksiyonuna katkıda bulunur
Aynı zamanda vücudun strese dayanma yeteneğini de geliştirir ve genellikle “stres önleyici” vitamin olarak adlandırılır. (kaynak)
B1 vitamini, B vitamini kompleksine ait hayati bir vitamindir. Sağlıklı bir sinir sisteminin korunmasında ve vücudun kardiyovasküler işleyişinin iyileştirilmesinde önemli bir rol oynar. Aşırı kafein tüketimi ve alkol tüketimi vücutta yüksek oranda B1 vitamini eksikliği yaratabilir.
B1 Vitamininin Sağlığa Faydaları
Tiamin birçok önemli fonksiyonda yardımcı olur ve vücuttaki hayati besinlerden biridir. Faydaları aşağıdakileri içerir;
Mitochondrial Enerji
B1 vitamini, vücuttaki karbonhidratların emilimini arttır. Bu da mitokondriye yeterli miktarda glikozun ulaşmasını sağlar. B1 vitamini, şekerin kullanımında görev alan enzimlerde çalışır.
Vücutta enerji oluşumunu sağlayan mitokondrilerin besinlere ulaşmasına aracı görevi görebilir.
Besinlerin mitokondriye taşınmasında B1 vitamini önem taşımaktadır.
Sinirleri Koruyabilir
B1 Vitamini, sinirlerin etrafındaki miyelin kılıflarının uygun şekilde gelişmesine yardımcı olur. Bu vitaminin eksikliği, bu kaplamaların dejenerasyonuna neden olabilir, bu da sinir hasarına ve ölüme neden olabilir.
Kalp Hastalıklarını Önleyebilir
Kalp sağlığı büyük oranda dolaşım sistemiyle bağlantılıdır. Bunun yanında kalp, yapısı itibariyle yüksek oranda mitokondri barındırır ve enerji harcar.
Bu sebepten mitokondriyi geliştiren Koenzim Q10’nin, kalp sağlığına fayda sağladığı düşünülmektedir.
Aynı şekilde B1 vitamini, sinirler ve kaslar arasındaki mesajları iletmek ve uygun kalp fonksiyonunu sağlamak için kullanılan nörotransmitter asetilkolinin üretimine yardımcı olur.
B1 vitamini eksikliği düzensiz kalp fonksiyonlarına neden olabilir. Yedi gün boyunca damardan B1 vitamini verildiğinde, konjestif kalp yetmezliği çeken kişilerin ekokardiyogramlarında önemli gelişmeler görüldü ve bu da kalp hastalığını önleyebileceğini kanıtlıyor.
Kalp sağlığını desteklemek için krill yağı da büyük önem taşımaktadır.
İlginizi çekebilir: Krill Yağı Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Yaşlanma Karşıtı Özellikleri Olabilir
Yaşlanma karşıtı takviyeler, vitaminler ve mineraller adeta moda. Yeterli şekilde sağlıklı beslenme ve hücre sağlığına dikkat etmek yaşlanma karşıtı etkiler yaratmaktadır.
Mitokondrilerde bozulma yaşlanma sürecini kesinlikle hızlandırır. B1 vitamini, vücuttaki mitokondrileri besler ve hücrelerin daha iyi çalışmasını sağlar.
Yeterli miktarda antioksidan tüketmek hücrelerin korunmasında önemli rol oynamaktadır. B1 vitamini antioksidan görevi görür.
Aynı B1 vitamini gibi, yüksek antioksidan özellikleriyle hücre korumada üstün özelikleri olan astaksantin araştırmanızı öneririm.
İlginizi çekebilir: Astaksantin Nedir?
B1 Vitamini, vücudunuzu kırışıklıklar, yaşlılık lekeleri gibi yaşlanma belirtilerinden ve organları düzenli olarak etkileyen yaşa bağlı diğer durumlardan korumaya yardımcı olan güçlü bir antioksidan görevi görür.
Sindirimi Destekleyebilir
Sindirim sistemi büyük oranda yediğimiz gıdalardan etkilenmektedir. Midemizde yeterli miktarda sindirim enzimi üretmek için B vitaminlerine ihtiyaç bulunmaktadır.
Aynı B6 gibi B1 vitamini, sindirim enzimleri üretiminde ve karbonhidratların sindiriminde rol oynar. B5 vitamini aynı şekilde yağların sindiriminde yol oynar.
Görüldüğü gibi B vitaminleri besinlerdeki enerjiyi açığa çıkarmak için enzimler üretir ve sağlığa fayda sağlar.
B1 vitamini gıdaların tam sindirimi için gerekli olan hidroklorik asit salgılanmasına da yardımcı olur.
Alzheimer Hastalığını Önleyebilir
Bilişsel fonksiyonlar ağır metaller, toksinler ve diğer etmenlerden etkilenmektedir. Alzheimer ve Demans için dışarda mucize bir ilaç ve yöntem yoktur.
Bunun yanında bazı stratejiler ile bu hastalıktan korunabilir ve riski azaltabiliriz. Araştırmalarda, B1 vitaminin Alzheimer hastalığı ilerlemesini yavaşlattığı görüldü. Bazı uzmanlara göre Alzheimer beyindeki glikoz metabolizmasında aksama sonucu olmaktadır.
B1 vitamini eksikliği Alzheimer benzer etkiler yaratır. Glikoz yeterli miktarda kullanılmazsa beyine yeterli miktarda enerji gidemez.
Günde 100mg nispeten yüksek B1 vitamin alındığında hastalarda olumlu değişikler görüldü. (kaynak)
Buradan çıkarılması gereken sonuç B1 vitamini eksikliği Alzheimer semptomları yaratabilmektedir. Eğer beyin sağlığını geliştirmek için besin arıyorsanız:
- B1 vitamini eksikliği beyin sağlığını olumsuz etkiler. Kandaki şekerin metabolizması ve uygun şekilde kullanılması gerekmektedir.
- Alzheimer önlemek veya semptomları geliştirmek için MCT yağı ve gingko biloba gibi takviyeler de kullanılmaktadır. Bunların kalıcı bir sonuç gösterdiğini söylemeyiz ama bir miktar destek olabilir.
- Uyku kalitesi, özellikle melatonin hormonunu optimize etmek, Alzheimer riskini düşürdüğü ve beyinde birikme yapan proteinleri azalttığı bilinmektedir.
Bütün bu durumalar göz önüne alındığında B vitaminleri yönünden iyi beslenmek önemlidir.
B1 Vitamini hafızanızı ve konsantrasyon gücünüzü artırabilir. Ayrıca multipl skleroz ve Bell felci gibi birçok sinir bozukluğunun tedavisinde de kullanılır. Sinir sistemi üzerindeki olumlu etkisi ve sağlıklı bir zihinsel tutum için daha çok “stres vitamini” olarak bilinir.
Alkolizmin Etkilerini Azaltabilir
Kronik alkol tüketimi vücuttan B1 vitaminini hızlıca atar.
B1 vitamini aşırı alkol tüketimi sonucu gerçekleşen bu negatif semptomların azaltılmasında etkilidir. (kaynak)
Alkol tüketenlerin aynı şekilde C vitamini ihtiyacı da artmaktadır. Yeterli miktarda C ve diğer antioksidanları almak önemlidir.
İştahı Artırabilir
Korkulacak bir şey yok, iştahı aslında dengeler. İlave bir iştah artışı veya stres sonucu yeme bozukluğu gibi yemek yemeyi sağlamaz.
Bazı insanlarda yeme bozuklukları ve iştahsızlık bulunmaktadır. Vitamin mineral eksikliği kaynaklı olabileceği gibi aşırı stres de bu gibi durumlar yaratabilir.
İştah artışı için kan testi yapılmalı ve eksik mineraller varsa takviye formda doktor kontrolünde alınmalı.
İştahsızlık varsa B1 vitamini yardımcı olabileceği gibi, çinko ve demir de yardımcı olabilir.
Not: B1 Vitamini suda çözünen bir vitamindir ve idrarla atılır. Bu nedenle, gerekli miktarda B1 vitaminini düzenli olarak sağlayabilecek dengeli bir diyet uyguladığınızdan emin olun.
B vitaminlerinin önemi
| Vitamin | Faydaları |
| B-1 (tiamin) | Beyin ve sinir gelişiminde büyük önem taşır. |
| B-2 (riboflavin) | Göz sağlığını desteklemede önemlidir. |
| B-3 (niasin) | Sindirim sistemini destekler, sağlıklı kolesterol sağlar. |
| B-5 (pantotenik asit) | Hamilelik hormonları oluşturmaya yardımcı olur ve bacak kramplarını hafifletir. Ayrıca yağ emilimini arttır. |
| B-6 (piridoksin) | Özellikle protein sentezini destekler ve beyin kimyasalları üretimini teşvik eder. |
| B-7 (biotin) | Cilt, saç, tırnak ve enerji metabolizmasında görev alır. |
| B-9 (folik asit) | Hormonların, enerjinin ve hücrenin doğal işleyişini sağlar. |
| B-12 (kobalamin) | Omurga ve merkezi sinir sistemi dahil her noktada görev alır. |
Aralıklı Oruç Tutanlar
Aralıklı oruç tutanlar, B vitamini yeterli miktarda aldığından emin olmalıdır. Oruç esnasında vücuttaki depo glikozlarda enerji olarak kullanılır.
Bu esnada yeterli B vitamini stoklarda olması önemlidir. Aksi halde yorgunluk ve halsizlik semptomları ortaya çıkabilir.
Aynı şekilde oruç tutarken, sodyum ve potasyum dengesine ve akabinde magnezyum eksikliği yaşamadığımızdan emin olmalıyız. Bundan dolayı yeme penceresinde yeterli B vitaminleri almak elzemdir.
Ketojenik veya aralıklı oruç tutanlar yeterli oranda B vitaminleri almalıdır.
Günlük B1 vitamini ihtiyacı nedir?
B1 vitamini ihtiyacı öncelikle yaş ve cinsiyete veya ilgili enerji gereksinimlerine bağlıdır. Ayrıca aşırı kafein tüketimi,, alkolizm ve stres nedeniyle de ihtiyaç artmaktadır.
DGE’nin tavsiyesine göre, almanız gereken B1 vitamini miktarı:
| Yaş | Vitamin B1 mg/gün | |
| Erkek | Kadın | |
| Bebek | ||
| 0 ila 4 ay altı | 0,2 | 0,2 |
| 4 ila 12 ay altı | 0,4 | 0,4 |
| çocuklar ve gençler | ||
| 1 ila 4 yaş altı | 0,6 | 0,6 |
| 4 ila 7 yaş altı | 0.7 |
Önemli B1 Vitamini Kaynakları
B1 vitamini içeren besinler:
- Yulaf
- Barbunya
- Kuşkonmaz
- Patates
- Keten tohumu
- Besin mayası
- Yeşil Bezelye
- Koyu yapraklı yeşilliklerin çoğu
Aşırı pişirmek C vitamini dahil B1 vitaminlerinin azaltacaktır. Diyetinizde bu besinleri ekleyerek veya sebze suları tüketerek B1 vitamininde faydalanabilirsiniz.
Besin mayası yüksek oranda B1 vitamini içerdiğinde Dr. Eric Berg tarafından da önerilir.
B1 Vitamini Eksikliği Belirtileri
B1 vitamini eksikliğinin erken belirtileri arasında uyuşukluk, sinirlilik, hafıza kaybı, uyku veya iştah kaybı, kilo kaybı , hazımsızlık veya kabızlık ve baldır kaslarında hassasiyet bulunur.
Tedavi edilmezse, bu ilk semptomlar, beriberi olarak bilinen ciddi bir tiamin eksikliği formuna yol açabilir. Bu durum sinir, kalp ve beyin anormallikleri ile karakterizedir, ancak semptomlar kişiden kişiye değişir ve bir dizi faktöre bağlıdır. Bazı örnekler aşağıda açıklanmıştır.
- Kuru Beriberi: Bu durum sinir ve kas anormalliklerini, ayak parmaklarında karıncalanma hissi, geceleri ayaklarda yanma hissi, bacak krampları ve kas atrofisini içerir.
- Islak Beriberi: Yaygın semptomlar arasında anormal derecede hızlı kalp atışı, bacaklarda sıvı tutulması, pulmoner ödem ve şok ve hatta ölümle sonuçlanabilecek hipotansiyon bulunur. (kaynak)
- Beyin Anormallikleri: Alkoliklerde tiamin eksikliği, Wernicke-Korsakoff sendromu gibi beyin anormalliklerine neden olabilir. Yaygın semptomlarından bazıları, diğer zayıflatıcı semptomların yanı sıra bulanıklık, istemsiz göz hareketleri, yürüme zorluğu ve gözlerin kısmi felcidir. Göz ardı edilirse, bu semptomlar ölümcül olabilir.
Tiamin eksikliği ciddi sonuçlar yaratabilir. Ayrıca B1, B6 ve B12 eksikliği diyabet hastalarında sıklıkla görülmektedir.
Tiamin (B1 vitamini) kullanırken nelere dikkat etmeliyim?
Gıda takviyelerinden yüksek miktarda B1 vitamini alımının istenmeyen sağlık etkileri bilinmemektedir. Fazla tiamin idrarla atılır.
B1 vitamini formları:
- Tiamin hidroklorür
- Tiamin mononitrat
- Tiamin monofosfat klorür
- Tiamin pirofosfat klorür
Benfotiamin aktif formda B1 formudur. Bununla birlikte, benfotiamin, yalnızca farmasötiklerde onaylanan bir B1 vitamini bileşiğidir.
Sonuç
- B1 vitamini suda çözünür, bu sebeple her gün alınmalıdır.
- Kahve, çay ve kafeinli besinler tüketiyorsanız, B1 eksikliği anksiyete ve kaygı gibi semptomlar yaratabilir. Kafein tüketenlerde B1 eksikliği ihtimali artmaktadır. Ayno şekilde alkol tüketenlerde bu durum daha fazladır.
- Ketojenik diyet başlarken B1 vitamini takviyesi faydalı olabilir. Karbonhidrat kısıtlması sebebiyle B1 vitaminleri alımı azalabilir. Ketosiste ileri seviyeye geldikçe vücutta B1 ihtiyacı daha azalacaktır.
- Besinlerden B1 vitamini almak, özellikle besin mayasından almak önemlidir. Stresli durumlarda yüksek dozlarda besin mayasının tüketilmesini önerilmektedir. (Dr. Eric Berg – Youtube )
Bunun dışında kronik stres vücuttan B vitaminlerini azalttığını biliyoruz.