Kolajen Nedir? Kolajen içeren Besinler Nelerdir?

Kolajen nedir ve ne işe yarar diyorsanız bu yazımda size yeterli bilgiye verebilmeyi amaçlıyorum

Kolajen Nedir ?

Kolajen vücudumuzda en çok bulunan proteindir. Kolajen aslında eklemlerimizin, tendon ve kas yapımızın bir kısmını oluşturur. (1)

Kolajen cilt esnekliğinde ve kemiklerimiz için çok kritik öneme sahiptir. (2)

Kolajen takviyeleri gittikçe popüler hale gelmeye başladı. Markette gördüğümüz çoğu kolajen aslında hidrolize edilmiş halde bulunmaktadır bu da kolajenin yapısının daha küçük tanelere ayrılarak sindirimi daha kolay hale getirir.

Tabi ki besin yoluyla da kolajen elde edilebilir. Kemik suyu, bazı balık türlerinde kolajen bolca bulunmaktadır.

Kolajen sadece cilde olan faydaları değil, eklemlere olan faydası yönünden de kullanılabilir. Bu yazı dizisinde kolajenin 6 faydasından bahsedeceğiz.

1- Cildi sağlıklı hale getirir.

Kolajen cildimiz için çok önemli bir besindir. Cildin daha güçlü hale gelmesinde ve esnekliğinin yani alestikliğinin artmasında büyük faydalar sağlar. Yaş aldıkça vücudumuz doğal olarak bu değerli maddeyi kaybetmeye başlar ve bu da kuru cilt ile birlikte göz altında kırışıklığa sebebiyet verebilir.

2004 yılında kadınlar arasında yapılan 8 haftalık bir araştırmada 2,5 gr gibi küçük miktarlarda kolajen tüketiminin bile  göz çevresindeki kırışıklığı %20 gibi azalttığı gözlemlenmiş. (3)

• Kolajen ve UVA-UVB ışınları

Aklımızda tutmamız gereken bir diğer nokta ise kolajen tüketiminin zararlı UVB ışınlarının negatif etkilerinden korunmaya yardımcı olarak ciltteki esnekliği arttırdığı belirtiliyor. (4)

12 haftalık bir başka araştırmada ise kolajen içeren bir karışım içen denek grubunun, kontrol grubuna oranla gözle görülür bir şekilde kırışıklıkla ve cildin hidrasyonunda gelişme gözlemleniyor. (5)

Cildimizi oluşturan temel bileşenler şunlar;

• Kolajen : Cildimizde bulunan en önemli proteindir. Pürüsüz bir cilt için dokuları tutar
• Elastin:  Elastin proteini kolajenle birlikte çalışarak sıkı bir cildi oluşturup, kırışıklık bölgelerinin onarılmasını sağlar.
• Keratin: Saç ve tırnakların en temel bileşeni olan keratin aynı zamanda cildin yüzeyinde koruyucu bariyer olarak görev alır

Doğduğumuz zaman cildimizde yeteri kadar elastik yapısına sahiptir. Kolajen, keratin gibi maddeler bolca bulunmakta ve pürüzsüz bir cilt yapısını oluşturmaktadır.  Özellikle 20’li yaşlardan sonra yavaş yavaş kolajen üretimi azalmaktadır.

Kolajen kullanımı yukarıda belirttiğimiz Elastin proteinin daha iyi kullanılmasına destek sağlıyor. (6)

Kolajen özellikle ketojenik diyet ile ilgileniyorsanız insülini az tetiklediği için tercih edebilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Ketojenik diyetin faydaları nelerdir

2- Kolajenin yaşlılık karşıtı özelliği

Yüksek kolajen miktarı ile cilt güzelliği

Kolajen miktarında artış olduğunda cildimiz daha pürüzsüz gözükür demiştik. Aynı şekilde yaşımız ilerledikçe cildimizde olan değişikliği fark etmişizdir.   Yapbozumuz parçası bu olabilir.

Size kötü bir haber vereyim ki kolajen miktarınızı ölçecek bir ölçüm aleti veya araştırma yok. Kolajen miktarının azalıp azalmadığını görmek istiyorsanız sizde bu semptomlara bakabilirsiniz

Pürüzlülük, kuruluk ve kaşıntı

Sarkma ve Kırışıklık

Artan ciltte kırılganlık

Morarma ve kırılmalarda artış

Bu tarz belirtileri görmeye başladığınız zaman hafiften panik olmaya başlayabilirsiniz. Herhangi bir önlem almadan önce neyin işe yarayıp, neyin işe yaramadığını bilmek bize fayda sağlayabilir.

Bir takım spesifik araştırmalar kolajen kullanımı ile anti-aging arasında bir bağlantı yakalamış. Yukarıda paylaştığım araştırma linklerinde dediğimiz gibi kolajen cilt çevresini onararak yaşlılığa karşı  bizim yanımızda yer alıyor

3- Eklem ağrıları ve Kemik erimesi için kolajen

Kemik erimesi için kolajen

Yaşımız ilerledikçe kolajen miktarında azalma olduğundan bahsetmiştik. Aynı şekilde kemik erimesi gibi kemik kitlesinde düşme yaşayabiliriz. Osteoporoz diye adlandırdığımız durum kemik kırılganlığında artış olarak karşımıza çıkmaktadır. Kolajen kullanmanın bunu önlemede potansiyel yararı olabileceğini öne süren araştırmalar mevcuttur. (6)

Kolajen kemik yapımısın %30’unu oluşturduğunu unutmayın. Kolajen aynı zamanda kalsiyumun ve fosforun kemiklere ulaşmasında önemli rol oynar.

Bunun temel sebebini kolajenin kemik üretiminden sorumlu (osteoblasts) üretimini tetiklemesidir.

Kolajen kullanan denek kadınlarda BMI dediğimiz Bone Mineral Density yani Türkçesi kemik kitle yoğunluğunda artış gözlemlenmiş. (7)

Kolajen eksikliğinde başımıza neler geliyor?

• Osteoartrit: Basitçe kireçlenme olarak adlandırılan ve yapısal olarak kıkırdakta incelme sonucu tahribat yaratan, günlük hayatta işlevsel sorunlar yaratan bir durumdur. Kolajen eksikliği buna sebebiyet verebilir.

• Osteoporoz: Kemik erimesi olarak bilinen Osteoporoz, kemiklerin kitlelerinde ev süngerimsi dokularında zamanda oluşan azalma olarak adlandırabiliriz.

• Kronik diz ağrıları:  Diz dokusunda sıvı kaybı bir çok kişide meydana gelir. Özellikle kolajen eksikliği kaynaklı diz ağrıları şikayetiniz olabilir.

Eklem ağrıları için kolajen

Bir araştırmada günde 10 gr kolajen kullanan 73 atlet sporcu üzerinde 24 haftalık karşılaştırmada kontrol gruba oranla diz ağrılarında (otururken, ayakta ve dinlenirken) gözle görülür değişiklik gözlemlenmiş. (7)

Bir başka araştırmada 70 gün boyunca 2 gram kolajen tüketiminin diz ağrılarında da fayda sağladığından bahsedelim. (8)

Araştırmacılar kolajenin enflamasyonu azaltmada ve eklemleri desteklemede olan faydalarından bahsediyor. (9)

Eğer kolajeni ağrı ve eklem sağlığı için tüketecekseniz, araştırmacılar 8 ile 12 gram kolajenin faydalı olduğunu belirtiyor. (10)

4- Kas gelişimini destekleyebilir

Kolajen ve kas dokusu

Kolajenin sadece cilt için faydalı olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Kaslarımızın %1 ile %10’unu kolajen oluşturmaktadır. Kasların doğru bir şekilde çalışabilmesi için kolajen kritik bir öneme sahiptir. (11)

2015 yılında Almanya’da yapılan bir araştırmada 3 aylık kolajen peptit kullanımında kas gelişiminde deney grubuna oranla pozitif bir artık görülmüş.(12)

Almanya’daki bu araştırmayı doğrulayacak şekilde başka bir araştırma Japonya’da yapılıyor. Japonya’daki araştırmada kolajenin içerisindeki hydroxyprolylglycine  (Glycine ve hydroxylproline birleşiminin) kas kütlesinde fayda sağladığı düşünülüyor.

Sarkopeni dediğimiz kas kütlesinde yaşla birlikte azalma semptomlarına kolajen proteini fayda sağlayabiliyor. (13)

27 erkek üzerinde yapılan bir araştırmada ise günde 15 gr kolajen proteini kullanan erkeklerde kontrol grubuna oranla kas kütlesinde artış gözlemlenmiştir. (14)

Araştırmacılar kolajenin kreatin sentezinde yardımcı olabileceğini de bildiriyor. (15)

5- Kalp sağlığına faydası

Kalp ve kolajen

Kolajen proteinin içerisinde bulunan amino asitler özellikle damarların yapısını oluşturarak daha iyi çalışmasını destekler. Yeterli kolajen yoksa damarların yapısı iyi bir şekilde oluşamaz. Bu damarlar içerisinde kalbe giden damarlarda bulunmaktadır. Yeterli kolajen olmaması durumunda damarlar güçsüz ve kırılgan olur. (16)

31 kişilik bir araştırmada 6 ay boyunca 16 gram kolajen tüketiminin damar sertleşmesinde kontrol grubuna oranla olumlu yönden gelişme gözlemlendiği kaydedilmiştir. (17)

Bunun yanında araştırmadaki denekler iyi kolestrol düzeylerinde(HDL) %6 gibi olumlu yönden gelişme gözlemlenmiştir. (18)

Kolajenin diğer faydaları;

• Saç ve Tırnak sağlığı : Kolajen tüketimi özellikle tırnak sağlığına olumlu etkileri olan bir takviyedir. Saçların büyümesini tetikleyerek tırnakların uzamasını destekler. (19)
• Beyin sağlığı : Kolajenin beyin sağlığı üzerinde faydaları hakkında bir araştırma olmasa da bazı insanlar kolajenin içerisinde bulunan “glycine” amino asidi sayesinde kaygı gibi durumlarda fayda sağlayabilir.
• Metabolizma: Direk bir araştırmama olmamasına rağmen kolajen tüketiminin metabolizma üzerinde faydaları olabilir.

Kolajen içeren besinler nelerdir?

Jelatin içeren besinlerden olan kemik çorbası bolca kolajen içermektedir. Bunun yanında kemik çorbası bolca glutamin amino asidi içermektedir. (20)
Tavuk derisinde bir miktar kolajen bulunmaktadır.

Balık özellikle TIP 2 için ve omega 3 için iyi birer kaynaktır.

Sıkça Sorulan Sorular

(guzelliksırlari)